वर्षको दोस्रो सुर्य ग्रहण २ अक्टोबरमा लाग्दै ? नेपालमा देखिन्छ कि देखिन्दैन ?

काठमाडौँ, ४ असोज । हिन्दु धर्ममा सूर्यग्रहणको विशेष महत्व रहेको छ । सूर्यग्रहण एक खगोलीय घटना हो जसमा चन्द्रमाले सूर्यलाई पूर्णतया वा आंशिक रूपमा ढाक्छ, जसका कारण पृथ्वीमा सूर्यको प्रकाश कम हुन्छ वा पूर्ण रूपमा गायब हुन्छ। सामान्यतया वर्षमा एउटा मात्र सूर्यग्रहण लाग्ने भए पनि यो वर्ष २०२४ मा दोस्रो पटक सूर्यग्रहण लाग्ने भएको छ । यस वर्षको पहिलो सूर्यग्रहण ८ अप्रिल २०२४ मा भएको थियो, जसको विशेष प्रभाव अमेरिका र आसपासका देशहरूमा देखिएको थियो। यस ग्रहणको विशेष कुरा यो थियो कि यो नेपालमा देखिएन।

तसर्थ, वर्षको अर्को सूर्यग्रहणको सन्दर्भमा मानिसहरूको मनमा धेरै प्रश्नहरू छन्, उदाहरणका लागि – यो सूर्यग्रहण कुन मितिमा लाग्दैछ र यस पटक यो ग्रहण हामी सबैले देख्नेछ कि पर्दैन? यस्तो अवस्थामा, यस लेखमा वर्षको दोस्रो सूर्यग्रहणसँग सम्बन्धित जानकारीको बारेमा विस्तृत जानकारी गरौं।

कुन मितिमा सूर्यग्रहण लाग्नेछ ?
यो वर्षको दोस्रो सूर्यग्रहण आश्विन महिनाको नयाँ चन्द्रमामा लाग्नेछ । ग्रेगोरियन क्यालेन्डरका अनुसार वर्षको दोस्रो सूर्यग्रहण २ अक्टोबर २०२४ मा हुनेछ। यस दिन सूर्यग्रहण राति ९:२८ बजे सुरु भई ३ बजेर ३२ मिनेटमा समाप्त हुनेछ। हुस ग्रहणको कुल अवधि करिब ६ घण्टा ४ मिनेटको हुनेछ ।

यो ग्रहण नेपालमा देखिन्छ कि देखिन्दैन ?
यस वर्षको पहिलो सूर्य नेपालमा देखिएन । त्यस्तै, यो वर्षको दोस्रो सूर्यग्रहण पनि नेपालमा देखिने छैन । यस्तो हुनुको मुख्य कारण नेपाली समय अनुसार राति ग्रहण लाग्ने हो ।

कहाँ– कहाँ देखिनेछ दोस्रो सूर्यग्रहण ?
अब प्रश्न यो छ कि यदि यो नोपलमा देखिएन भने विश्वका कुन कुन देशका जनताले यो ग्रहण हेर्न सक्नेछन्। ब्राजिल, कुक टापु, चिली, पेरु, होनोलुलु, अन्टार्कटिका, अर्जेन्टिना, मेक्सिको, न्युजिल्याण्ड, आर्कटिक, फिजी, उरुग्वे, ब्यूनस आयर्स र बेका टापु आदि देशका मानिसले यो सूर्यग्रहण देख्न सक्नेछन् ।

सूर्य ग्रहणको सुतक अवधि
सामान्यतया सुतक अवधिलाई सूर्यग्रहण लाग्ने अवधि भनिन्छ। यो ग्रहणको प्रकार र व्यक्तिको जाति र धार्मिक विश्वासको आधारमा फरक हुन सक्छ। शास्त्रका अनुसार सुतक अवधि सूर्यग्रहणको समयभन्दा ठीक १२ घण्टा अगाडि सुरु हुन्छ । अब यस पटकको सूर्यग्रहण नोपलमा नदेखिने भएकाले सुतक अवधि मान्य हुने छैन । सुतक अवधि सुरु हुँदा शुभ र शुभ कार्य हुदैनन् भनी बताउनुहोस । यस अवधिमा मानिसहरू पूजा गर्नबाट पनि टाढा रहन्छन्। सुतक अवधिमा मन्दिरका ढोकाहरू पनि बन्द हुन्छन्, ग्रहण सकिएपछि मन्दिरलाई गंगाजलले शुद्ध गरेपछि मात्रै ढोका खोल्ने गरिन्छ ।