अमेरिकामा जन्मसिद्ध नागरिकता कानून समाप्त, नेपालीहरूमा कस्तो प्रभाव पर्छ ? नयाँ आदेशले के भन्छ ?

एजेन्सि ।  अब अमेरिकामा जन्मने हरेक बच्चा स्वतः त्यो देशको नागरिक बन्नेछैन। यसको कारण अमेरिकाका नयाँ राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले जन्मको आधारमा नागरिकताको नियम खारेज गरेका छन्।

अमेरिकामा जन्मको आधारमा नागरिकता दिने कानून र नयाँ प्रणालीले नेपाली  आप्रवासीहरूलाई कस्तो असर पार्नेछ भन्ने बारे जानौं?

नागरिकता सम्बन्धी नयाँ आदेश

अमेरिकी संविधानको १४ औं संशोधन अनुसार जन्मको आधारमा नागरिकता प्रदान गर्ने प्रावधान छ। अर्थात्, अमेरिकामा जन्मने हरेक बच्चा स्वतः अमेरिकी नागरिक बन्छ। उसको/उनको आमाबाबुको नागरिकता जेसुकै भए पनि।
यो संवैधानिक संशोधन अमेरिकामा सबैलाई समान अधिकार दिने उद्देश्यले १८६८ मा लागू गरिएको थियो। लामो समयदेखि राजनीतिक दलहरूले अवैध आप्रवासी र घुसपैठको मुद्दा निरन्तर उठाउँदै आएका थिए। विशेष गरी ट्रम्प यसको कडा विरोधमा थिए।

नयाँ आदेशले के भन्छ?
नयाँ आदेश अनुसार, यदि कुनै बच्चा जन्मँदा अमेरिकी नागरिकता चाहन्छ भने, उसको आमाबाबु मध्ये एक जना अमेरिकी नागरिक हुनुपर्छ। साथै, तिनीहरूमध्ये एक जनासँग ग्रिन कार्ड हुनुपर्छ वा तिनीहरूमध्ये एक जना अमेरिकी सेनामा हुनुपर्छ।

ट्रम्पले यो आदेश “जन्म पर्यटन” र अवैध आप्रवासन रोक्ने दिशामा एउटा ठूलो कदम भएको बताएका छन्। नागरिकता प्राप्त गर्न, आप्रवासीहरू अमेरिका जान्छन् र आफ्नो बच्चालाई जन्म दिन्छन्, जसका कारण बच्चाले स्वतः त्यहाँको नागरिकता पाउँछ।

आदेशमा ट्रम्पले के भने?
आदेशमा भनिएको छ कि अमेरिकामा जन्मेका ती बच्चाहरूलाई मात्र अमेरिकी नागरिकता दिइनेछ जसका आमाबाबुमध्ये एक जना अमेरिकी नागरिक हुन् वा उनीहरूमध्ये एक जनासँग ग्रिन कार्ड छ।

नेपालीहरूमा निर्णयको प्रभाव

अमेरिकामा गरिएको सन् २०२० को जनगणना अनुसार अमेरिकामा बस्ने नेपाली –अमेरिकीको संख्या २ लाख १९ हजार ५ सय पुगेको छ । गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) ले गठन गरेको एक टोलीले गरेको अध्ययन अनुशार अमेरिकामा नेपालीको संख्या साढे २ लाख भन्दा माथि रहेको छ ।

त्याहा बार्षिक १५ हजार ५ सय जना हरेक बर्ष शरणार्थीका रुपमा थपिने गरेका छन् । मेक्सिकोबाट अबैध रुपमा सीमा पार गरेर जाने नेपालीको संख्या पनि ठूलो संख्यामा रहेको छ।

अमेरिकाका ५० राज्यमध्ये सबैभन्दा धेरै उत्तर पूर्वि राज्यहरु न्यूयोर्क, मासाचुसेट्स, कनेक्टिकट, भर्ज्निनिया, वासिङगटन डिसीलगायतका राज्यहरुमा नेपाली बस्छन् । ती राज्यमा कुल नेपाली जनसंख्याको २५ प्रतिशत बसोबास गरिरहेको टोलीको दावी छ । त्यसपछि दक्षिण क्षेत्रको टेक्सास, ओक्लाहोमालगायतका राज्यहरुमा १५ प्रतिशत नेपाली बस्छन् ।

विगतका वर्षहरूमा, यहाँ बसोबास गर्ने नेपाली–अमेरिकी समुदायका धेरै बालबालिकाहरूले जन्मको आधारमा नागरिकता प्राप्त गरेका छन्। तर अब ट्रम्पको आदेश पछि यो सम्भव हुनेछैन।

अब त्यस्ता बालबालिकाले अमेरिकी नागरिकता पाउन सक्ने छैनन्, जुन अहिलेसम्म अमेरिकी जनसंख्यामा ग्रीन कार्ड वा H-1B भिसा पर्खिरहेका नेपालीहरूका बच्चाहरूलाई दिइन्थ्यो, किनभने तिनीहरू अमेरिकामा जन्मिएका थिए।