एड्सको रोकथाम नै यसको उपचार हो, जान्नुहोस् संक्रमणबाट बच्ने उपाय

काठमाडौँ । एड्स एक घातक रोग हो जसको रोकथाम नै एकमात्र उपचार हो। एचआईभी भाइरस संक्रमणले यो रोग निम्त्याउँछ। एड्सबारे मानिसहरूलाई सचेत गराउन विश्व एड्स दिवस मनाइन्छ । एचआईभी समयमै पत्ता लगाएर यसको संक्रमण कम गर्न सकिन्छ। एड्स भनेको के हो, यसको संक्रमणको कारण र यसबाट बच्ने उपाय जान्नुहोस्।

विश्व एड्स दिवस २०२३: एड्स एक खतरनाक रोग हो जुन एचआईभी भाइरसको संक्रमणबाट हुन्छ। यो भाइरसले मानिसको प्रतिरक्षा प्रणालीलाई यति कमजोर बनाउँछ कि रुघाखोकी जस्ता सानातिना रोगसँग पनि लड्न गाह्रो हुन्छ । यस भाइरसको प्रकृतिको कारणले गर्दा यस रोगको कुनै उपचार छैन, त्यसैले एड्सबाट बच्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ। एड्स रोकथामका लागि हरेक वर्ष डिसेम्बर १ मा विश्व एड्स दिवस मनाइन्छ । एचआईभी संक्रमण कसरी हुन्छ र यसलाई कसरी रोक्न सकिन्छ भन्ने बारे जान्नुहोस्।

एड्स भनेको के हो?
AIDS को पूरा नाम Acquired Immunodeficiency Syndrome हो। यो एचआईभी संक्रमणको अन्तिम चरण हो। यो भाइरस शारीरिक सम्बन्धको समयमा एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सर्न सक्छ, तर यसको संक्रमणका अन्य कारणहरू पनि हुन सक्छन्, जस्तै संक्रमित रक्तसञ्चार, अर्कालाई लगाइएको सुईको प्रयोग, आमालाई बच्चा जन्माउँदा, स्तनपान गराउने।एचआईभी संक्रमण समयमै पत्ता नलाग्दा एड्स लाग्न सक्छ। यस रोगको कुनै उपचार नभए पनि औषधिको सहायताले यसको संक्रमणलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । यो भाइरसले प्रतिरक्षा प्रणालीको टी-सेललाई आक्रमण गर्छ, जसका कारण रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन थाल्छ र अन्य रोगहरूबाट बचाउन गाह्रो हुन्छ।

यसका लक्षणहरु के के हुन ?

क्लिभल्याण्ड क्लिनिकका अनुसार, एचआईभी भाइरस संक्रमणको तीन चरणहरू छन्। तीव्र एचआईभी संक्रमणको पहिलो चरण हो, जसमा फ्लू जस्तै लक्षणहरू देखा पर्छन्। यस पछि दोस्रो चरण क्लिनिकल विलम्बता हो। सामान्यतया यस चरणमा कुनै लक्षण देखिँदैन र यो अवस्था धेरै वर्षसम्म रहन्छ। त्यसपछि अन्तिम चरण एड्स हो।

यसका लक्षणहरु यस प्रकार हुन सक्छन्-

कमजोरी
ज्वरो
अत्यधिक पसिना आउने
चिसो महसुस गर्दै
दागहरू
सुन्निएको लिम्फ नोड्स
शरीर दुखाइ
थकावट
पखाला
मुखको अल्सर
उल्टी
तौल घट्नु

हामी कसरी आफ्नो सुरक्षा गर्न सक्छौं?

कन्डम को प्रयोग
शारीरिक सम्बन्ध गर्दा सुरक्षाको प्रयोग गर्नुहोस्। कुनै पनि प्रकारको शारीरिक सम्बन्ध गर्दा कन्डम प्रयोग गर्नुहोस्। शारीरिक सम्बन्ध राख्दा एचआइभी भाइरसको संक्रमण हुने सम्भावना धेरै हुन्छ । त्यसैले सधैं सुरक्षित तरिकाले शारीरिक सम्बन्ध राख्नुहोस् र हरेक पटक नयाँ कन्डम प्रयोग गर्नुहोस्।

इंजेक्शनहरू साझा नगर्नुहोस्
एउटै सुई धेरै व्यक्तिले प्रयोग गर्दा एचआईभी भाइरस फैलिन सक्छ। तसर्थ, इंजेक्शन लिँदा सधैं यो नयाँ हो र कसैले यसलाई पहिले प्रयोग गरेको छैन भन्ने कुरामा ध्यान दिनुहोस्। औषधि मात्र होइन, ट्याटु बनाउन प्रयोग हुने सुईले पनि एचआईभी संक्रमण हुन सक्छ। त्यसैले, ट्याटु बनाउँदा विशेष ध्यान दिनुहोस्।

परीक्षण गर
यदि तपाइँ शारीरिक सम्बन्ध राख्दै हुनुहुन्छ भने, STI को लागि नियमित रूपमा परीक्षण गर्नुहोस्। यसबाट समयमै पहिचान गरी उपचार गर्न सकिन्छ । यसबाहेक आफ्नो पार्टनरको पनि नियमित परीक्षण गराउनुहोस्।