चन्द्रमामा अन्तरिक्ष यात्रीहरूले के–के छोडेका छन् ? कति छ फोहोर ?

एजेन्सि । भारतले अन्तरिक्षमा इतिहास रच्यो जब चन्द्रयान-३ को ल्यान्डर विक्रम बुधबार साँझ ६.०४ बजे चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अवतरण गर्न सफल भयो। चन्द्र पक्षमा, इसरोले बिहीबार घोषणा गर्‍यो कि रोभर प्रज्ञान ल्यान्डरबाट बाहिर निस्किएको छ। यसमा भनिएको छ, ‘भारत चन्द्रमामा हिँड्यो।’ चन्द्रमामा माटो र ढुङ्गा मात्रै छन् भन्ने लाग्छ भने त्यस्तो होइन। करिब २०० टन फोहोर पनि चन्द्रमामा परेको छ, त्यो पृथ्वीका मानिसले मात्रै छोडेको छैन ।

वास्तवमा, चन्द्रमा सधैं पृथ्वीका मानिसहरूको आकर्षणको केन्द्र बनेको छ। सन् १९६९ मा अमेरिकाले चन्द्रमामा मानव मिसन पठाएर इतिहास रच्यो । हालसम्म १२ अन्तरिक्ष यात्रीले चन्द्रमामा पाइला टेकेका छन् । तर उनले चन्द्रमामा धेरै फोहोर छोडे। आज हामी तपाईलाई यस बारे बताउनेछौं: –

चन्द्रमाको सतहमा पाइला राख्ने पहिलो व्यक्ति नील आर्मस्ट्रङ थिए । उनका साथी बज एल्ड्रिन पनि चन्द्रमामा हिँडे र उनी चन्द्रमामा अवतरण गर्ने दोस्रो व्यक्ति बने। तर, जब यी मानिसहरू चन्द्रमाबाट फर्कन थाले, उनीहरूले आवश्यक नभएका सबै चीजहरू त्यहाँ छोडे। यसमा एक टिभी क्यामेरा, एउटा ट्यूब समावेश छ जसमा अमेरिकी झण्डा बेरिएको थियो। यसबाहेक, ती उपकरणहरू पनि चन्द्रमाको सतहमा छोडिएका थिए जुन त्यहाँ माटो र चट्टानको नमूनाहरू सङ्कलन गर्न प्रयोग गरिन्छ।

चन्द्रमामा अरु के के फोहोर छ:-
चन्द्रमामा कुल ९६ झोला मानव फोहोर छन् । वैज्ञानिकहरूले तिनीहरूलाई पृथ्वीमा ल्याउन चाहन्छन् ताकि तिनीहरूले चन्द्रमामा लामो समयसम्म बसेपछि के भयो भनेर अध्ययन गर्न सकून्।

जब कुनै अन्तरिक्ष यान चन्द्रमामा अवतरण गर्दछ, यसले निश्चित रूपमा आफ्नो देशको झण्डा फहराउँछ। यो परम्परा निल आर्मस्ट्रङ र बज एल्ड्रिनले सुरु गरेका थिए। दुवैले त्यहाँ आ–आफ्नो देश अमेरिकाको झण्डा लगाएका थिए ।

चन्द्रमामा मानिसको खरानी पनि छ भन्ने विश्वास गर्न सकिन्छ ? यो अमेरिकी भूवैज्ञानिक जीन शुमेकरको हो। उनको मृत्युपछि, उनको खरानीलाई लुनार प्रोस्पेक्टर स्पेस प्रोबमा रहेको क्याप्सुलमा चन्द्रमामा लगियो। यो क्याप्सुल अझै चन्द्रमामा अवस्थित छ।

प्वाँख र हथौडा पनि चन्द्रमामा छ। १९७१ मा, एपोलो १५ यात्री डेभिड स्कटले चन्द्रमाको सतहमा एक हातमा प्वाँख र अर्को हातमा हथौडा खसाले कि तिनीहरू दुवैले समान गतिमा चन्द्रमाको सतहमा ठोक्छन्।